Theaterconcerten
Een 'theaterconcert' was voor ons een avondvullend theatraal concert waarin de tijdsperiode van een componist tot leven werd gebracht middels verhalen, uitgevoerde muziek, lichtbeelden en theater.
Hieronder een overzicht van de theaterconcerten die we hebben gemaakt.
Kunstgroep Vier Man op de Stoep bestond uit:
Jeroen van Veen – piano
Sandra Mol – piano
Nicoline van de Beek – theater
Ton van Kempen – kunsthistoricus, verteller
De Pianomonologen, over de geschiedenis van de piano
Rituelen, romances, roddels en rariteiten
uit de geschiedenis van de piano.
Van componisten die wijder componeerden dan het klavier breed was.
Van salondames die uit passie gebroken snaren
tot halsketting vlochten.
Van toetsenborden die als blikkerende tanden
de wankele pianist aanstaarden.
Van wonderjeugden, knakkende vingers, kwakzalvers,
ademnood en heimelijke liefde.
Twee pianisten krijgen vleugels en voeren u mee
door de muziekgeschiedenis.
Twee vertellers geven het woord aan flamboyante, fanatieke,
vleimerige, vermetele, voluptueuze en vinnige virtuozen.
Sati(r)e, Parijs rond 1900, composities met wonderlijke titels, Picasso, De Parade: Erik Satie (hoogtepunt: in het Concertgebouw in Amsterdam)
Sandra Mol: piano
Jeroen van Veen: piano
Ton van Kempen: tijdsbeeld in verhalen, lichtbeelden en film
Nicoline van de Beek: theater
Twee concertpianisten krijgen vleugels.
Wisselen elkaar af.
Vallen elkaar bij.
Spelen als een nachtegaal met kiespijn.
Als de pianist zwijgt
nemen personages uit het leven van Satie het woord.
Vrienden en vijanden spreken zich uit.
De huishoudster van Debussy fluistert haar vermoedens.
Een verteller neemt u mee in zijn verbeelding.
Picasso schildert kubistisch.
Jazzmuziek doet zijn intrede.
Filmmontage is alweer gemeengoed geworden.
Het avantgardisme hangt in de lucht.
Parijs staat langzaam op uit de mist van het verleden. Ratelende karren, stenen straten, de eerste automobiel. Kunstenaarscafé’s in Montparnasse vermengen de geur van zweet, rook, goedkoop parfum en rode wijn. La Coupole. Ontmoetingsplek. Rond de tafels: Picasso, Modigliani, Giacometti. En altijd weer die kleine man over wie Claire Goll later zou schrijven: “Hij leek op een apotheker uit de provincie, of op een postbesteller. Een tijdlang verkeerde ik in de veronderstelling dat hij een echte fat was…” Hij bespeelt de piano tussen het tumult van oude vetes en ontluikende liefdes. Er gaan verhalen over hem. Twijfels. Verdenkingen. Achterklap. Bewondering. Adoratie. Hij schijnt componist te zijn. Composities met bizarre titels en bijschriften. Is hij een genie of een charlatan?
De franse componist Eric Satie (1866-1925) componeerde ca. 200 werken voor piano, vaak op bierviltjes en in kleuterschriftjes. Zijn werk kenmerkt zich door een opvallende soberheid, het negeren van traditionele vormleer en het gebruik van absurdistische titels als ‘Trois morceaux en forme de poire’. Op het programma staan delen uit zijn beroemdste composities: de Gymnopédies en Gnossiennes. Hoogtepunt van het theaterconcert is het stuk ‘Parade”. In dit stuk, waar Picasso ooit decor en kostuums voor ontwierp, komen allerlei speciale instrumenten aan bod. Geluiden uit Parijs mengen zich met de muziek; een ratel, een typemachine, een pistoolschot. Moet u hoesten of schiet u in de lach, Eric Satie zou het minzaam hebben gewaardeerd.
Bewogen beweging, over de eerste 15 jaren van de film
Een theatraal programma over de beginjaren van de film, met pianomuziek van Jeroen van Veen
In 1895 lieten de gebroeders Lumière in een achterafzaaltje een opname zien. Duur: 53 seconden. Fabrieksarbeiders en arbeidsters die het hek uitlopen. Een historisch moment: de geboorte van de eerste film. Bewogen Beweging gaat over de eerste spannende jaren van de cinema. Van 1895 tot 1910. De bioscoop rond 1900 komt tot leven. In kleurrijke zwart-wit beelden, met explicateur, spanning, sensatie en muziek.
Maxim Gorki schreef: “Gisteren ben ik naar het Rijk van de Schaduwen geweest. Je hebt geen idee hoe vreemd het daar is. Geen geluid, geen kleuren. Alles…aarde, bomen, water, lucht, mensen bestaat alleen in grijstinten. In een grijze lucht zijn grijze zonnestralen. In grijze gezichten grijze ogen, als as. Dit is geen leven, maar een schaduw van leven. Geen beweging, maar een zwijgende schim van beweging. Voor ‘t geval dat u denkt dat ik gek geworden ben, of Symbolist, ik ben gisteren naar deCinématographe van Lumière geweest.”
Verhalen & beelden: Ton van Kempen
Muziekimprovisaties bij de films: Jeroen van Veen
Theater: Nicoline van de Beek
Chopin, over salons bij de Rothschilds, wedijver met Liszt, nocturnes, typhus en Nohant
Het leven van de briljante componist en bevlogen pianist Frédéric Chopin laat zich lezen als een stuiverroman. Kunstgroep ‘Vier man op de Stoep’ neemt U mee naar de Parijse Salons. Naar het eiland Mallorca waar Chopin een stormachtige relatie had met de schrijfster George Sand die zijn muzikale ontwikkeling in de weg stond. Naar zijn Parijse woning waar de ziekelijke Chopin pianoles gaf op zijn Pleyel. “Hij kucht zo charmant”, zei een leerlinge. Naar de Place Vendôme, waar de goede man stierf en heel vrouwelijk Parijs leek te zijn toegestroomd.
Kortom, een theaterconcert met veel verhalen, roddels en achterklap, maar vooral veel nocturnes, préludes en études.